Pinokio (wł. Pinocchio) – tytułowy bohater powieści Carla Collodiego.

Powieść dla dzieci Le Avventure di Pinocchio ukazywała się w odcinkach w latach 1881-1883, początkowo jako Storia di un burattino ("Historie marionetki"). Jako książka została wydana w 1883r. Powieść opowiada o przygodach drewnianego pajacyka Pinokia i jego „ojca" stolarza Dżeppetto (o przezwisku "Mamałyga"). Charakterystyczną cechą Pinokia było wydłużanie się jego nosa pod wpływem kłamstw.

Pinokio zaliczany jest do klasyki literatury dla dzieci. Powieść doczekała się wersji filmowych, a pomysł wydłużania się nosa u kłamcy stał się rozpoznawalnym motywem kulturowym. Adaptacja Pinokia była drugim pełnometrażowym filmem animowanym Disneya. W kinach ukazała się 7 lutego 1940 roku.

W oparciu o książkę powstała baśń muzyczna Pinokio z muzyką Włodzimierza Korcza.